Jak rozliczyć fotowoltaikę w 2024 roku?
Od 1 lipca 2022 roku prosumentów obowiązują inne zasady rozliczania fotowoltaiki. Zgodnie z nimi, wszyscy nowi właściciele instalacji PV muszą rozliczać się w systemie tzw. net-billingu. Jakie są obecne zasady rozliczania fotowoltaiki w 2024 roku?
Czy zmiana jest korzystna dla prosumentów? Szczegółowe wyjaśnienie w poniższym artykule.
Net-billing - rozliczanie fotowoltaiki na nowych zasadach
W 2022 r. zmieniły się zasady rozliczania fotowoltaiki. Obecnie prosumentów obowiązuje net-billing ‒ nowy system rozliczenia energii z fotowoltaiki, który oparty jest na jej wartości w chwili wytworzenia.
Zgodnie z jego ideą, rozliczana jest wartość (a nie ilość jak dotychczas) energii elektrycznej wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej i energii elektrycznej pobranej z sieci elektroenergetycznej. Rozliczenie to dokonywane jest obecnie w oparciu o wartość energii ustaloną według ceny giełdowej (ceny z Rynku Dnia Następnego, RDN).
Czytaj także: Czyszczenie paneli fotowoltaicznych. Jak to zrobić?
Etapy wdrażania zmian w sposobie rozliczania fotowoltaiki
Net-billing wszedł w życie na podstawie znowelizowanej ustawy o OZE. Zmiany zaplanowano na trzy etapy:
- od 01 kwietnia 2022 r. do 30 czerwca 2022 r. ‒ przejściowy system opustów, w którym nadwyżka energii z fotowoltaiki z okresu przejściowego była rozliczana na koniec tego okresu po średniej cenie miesięcznej z czerwca 2022 roku. Po zakończeniu okresu przejściowego prosumenci przeszli automatycznie na system net-billingu.
- od 01 lipca 2022 do 30 czerwca 2024 r. ‒ net-billing w oparciu o ceny miesięczne ‒ przez rok nadwyżka energii z fotowoltaiki będzie rozliczana według średniej ceny RDN z poprzedniego miesiąca kalendarzowego.
- od 1 lipca 2024 r. ‒ net-billing w oparciu o ceny godzinowe ‒ od tego dnia net-billing będzie rozliczany na podstawie wartości nadwyżki energii elektrycznej wyprodukowanej z mikroinstalacji z zastosowaniem cen godzinowych.
Net-metering - jak fotowoltaika była rozliczana na starych zasadach?
Zasadnicza zmiana w zasadach rozliczania fotowoltaiki to przejście z systemu net-metering na nowy system rozliczeń net-billing. Aby w pełni zrozumieć, jak rozliczać fotowoltaikę po zmianach wprowadzonych w 2022 roku, warto przybliżyć temat obowiązującego wcześniej net-meteringu.
Przed wejściem w życie zmian, prosument przekazywał do sieci nadwyżkę energii, którą to odbierał w okresach zwiększonego zapotrzebowania lub zmniejszonej produkcji własnej.
Wymiana ta realizowana była w stosunku 1:0,8 (dla instalacji o wielkości do 10 kWp) lub 1:0,7 (w przypadku instalacji powyżej 10 kWp). W praktyce za 1 kWh wysłany do sieci można było pobrać odpowiednio 0,7 lub 0,8 kWh. Wymiana energii miała charakter bezgotówkowy.
Nowy system rozliczeń fotowoltaiki - kogo obowiązuje?
Nowy system rozliczeń obowiązuje wszystkich prosumentów, którzy zdecydowali się na montaż i przyłączenie fotowoltaiki po 1 kwietnia 2022 roku.
Od tej zasady istnieje jednak wyjątek - ustawa gwarantuje osobom, które złożyły wniosek do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) do 31 marca 2022 roku, możliwość rozliczania się we wcześniejszym systemie opustów przez określony czas. Wynosi on 15 lat od momentu przyłączenia instalacji PV do sieci.
Nawet w przypadku rozbudowy instalacji fotowoltaicznej, prosumentom przysługiwać będzie prawo do rozliczania się na starych zasadach, a nie w ramach wprowadzonego w 2022 r. net-billingu. Jednocześnie inwestorzy mogą oni w dowolnej chwili zmienić system rozliczania fotowoltaiki na nowy.
Należy przy tym podkreślić, że decyzja o przejściu na net-billing jest nieodwracalna. Po wyborze nowego sposobu rozliczania nie ma możliwości powrotu do starego systemu.
Fotowoltaika po zmianach w 2022 r. - na czym w praktyce polega nowy system rozliczeń?
Rozliczenia fotowoltaiki na nowych zasadach odbywają się na indywidualnym koncie prosumenta.
Wartość zgromadzonych środków, czyli tzw. depozyt prosumencki, wykorzystywany jest wyłącznie do opłacania kosztu zakupu energii ‒ nie można wypłacić zgromadzonych środków.
Rozliczenia fotowoltaiki prosument może dokonać w dowolnym momencie ‒ przez 12 miesięcy od dnia, w którym powstał depozyt. W przypadku wystąpienia nadpłaty (jeżeli nie uda się rozliczyć całości środków), kwota trafia do prosumenta ‒ z tym, że nie w całości. Maksymalny zwrot to 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot nadpłaty.
Co dla prosumentów oznacza nowy system rozliczania fotowoltaiki?
Nowy system rozliczania fotowoltaiki to prawdziwa rewolucja dla prosumentów. Polega on nie na ilości wyprodukowanej energii, a na jej wartości w momencie dokonywania transakcji.
W systemie net-billingu prosument jest jednocześnie uczestnikiem rynku energetycznego, a zatem sprzedaje energię wyprodukowaną przez własną instalację fotowoltaiczną, której nie zużyje na bieżąco (tzw. nadwyżki energii), a następnie kupuje energię, gdy jego instalacja nie jest w stanie pokryć bieżącego zapotrzebowania budynku na energię.
To oznacza, że prosumenci objęci net-billingiem sprzedają nadwyżki energii wprowadzonej do sieci po określonej cenie, a za energię pobraną muszą płacić tak, jak inni jej odbiorcy, wliczając to opłaty dystrybucyjne.
Nadwyżki energii - jak są wyceniane w net-bilingu?
Od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r. nadwyżki energii wprowadzone do sieci przez prosumentów są wyceniane zgodnie ze średnią ceną rynkową energii elektrycznej z poprzedniego miesiąca kalendarzowego.
Z kolei od 1 lipca 2024 r. net-billing będzie rozliczany na według wartości nadwyżek energii elektrycznej wyprodukowanej przez prosumentów z zastosowaniem tzw. taryf dynamicznych.
Rozliczanie energii wprowadzonej do i pobranej z sieci elektroenergetycznej będzie odbywać się osobno. Cena energii elektrycznej pobranej z sieci będzie zgodna z taryfą operatora.
Prosument będzie zobowiązany do opłacania opłaty dystrybucyjnej zmiennej.
Nowe zasady rozliczania fotowoltaiki ‒ czy inwestycja w OZE dalej się opłaca?
Wprowadzenie net-bilingu to największa od lat zmiana na rynku fotowoltaiki. Zmiana, wprowadzana etapami od 1 kwietnia 2022 r., zrewolucjonizowała dotychczasowy sposób rozliczenia energii elektrycznej wyprodukowanej w przydomowych instalacjach fotowoltaicznych. Wśród wielu prosumentów nowy system wzbudził wiele emocji i wątpliwości dotyczących opłacalności inwestycji w PV.
Standardowa instalacja o mocy 5,5 kW (której roczne zużycie wynosi ok. 5000 kW) działająca w net-billingu pozwala na obniżenie rachunków za prąd o średnio 70%. Ta sama instalacja, ale działająca we wcześniejszym systemie opustów, pozwalała obniżyć rachunki o nawet 90%. Jak zatem widać, fotowoltaika rozliczana w systemie net-bilingu wciąż się opłaca, choć oszczędności prosumentów są zauważalnie mniejsze.
Jednocześnie, jak przekonują eksperci, w obliczu nieustannych podwyżek energii elektrycznej, inwestycja w fotowoltaikę zdaje się być wciąż najlepszym ze sposobów na ograniczenie wydatków na prąd.
Co zrobić, żeby czerpać z fotowoltaiki jak największe korzyści?
Zmiany w systemie rozliczeń fotowoltaiki wprowadzone od 2022 roku sprawiły, że najbardziej opłacalne stały się instalacje PV optymalnie dopasowane do zużycia energii w danym gospodarstwie bądź firmie prosumenta. To instalacje, które pozwalają inwestorom na zwiększenie autokonsumpcji (zużycia własnego) energii elektrycznej. Im lepiej dopasowana jest więc instalacja do rzeczywistego zużycia budynku, tym oszczędności z fotowoltaiki rozliczanej w systemie net-billingu będą odczuwalnie większe.
Inwestycja w fotowoltaikę to wciąż pewien wydatek, który skutecznie kompensować można specjalnymi dotacjami z programów rządowych. W 2024 roku kontynuowane są popularne programy takie jak "Mój Prąd 6.0" oraz "Czyste Powietrze", które oferują wsparcie nie tylko na zakup i instalację paneli fotowoltaicznych, ale również na magazyny energii czy pompy ciepła. Warto również zwrócić uwagę na lokalne dotacje z Regionalnych Programów Operacyjnych, które mogą dodatkowo obniżyć koszty inwestycji.
Masz pytania? Potrzebujesz więcej informacji? Skontaktuj się z nami
