Ile kosztuje 1 kWh energii elektrycznej w 2022 roku. Z czego wynika cena?

Koszt 1 kWh to suma opłat za dystrybucję (dystrybutora energii elektrycznej) i ceny prądu (sprzedawcy energii elektrycznej). Poniżej przedstawiamy aktualnie obowiązujące ceny prądu głównych sprzedawców energii elektrycznej w Polsce:

• Energa ‒ 0,70 zł / kWh,
• PGE ‒ 0,68 zł / kWh,
• Tauron ‒ 0,64 zł-0,66 zł / kWh ,
• Enea ‒ 0,63 zł / kWh,
• E.ON ‒ 0,63 zł / kWh.

Podane powyżej stawki opłat za energię elektryczną są cenami opłat brutto. Zawierają podatek od towarów i usług (VAT) w wysokości 5%.

Z czego składa się rachunek za energię elektryczną? Rachunek za prąd zawiera kilka opłat, wśród których możemy wyróżnić koszt obrotu, czyli faktyczną wartość zużytej energii elektrycznej oraz koszt dystrybucji, rozumiany jako wartość dostarczenia energii do odbiorcy. Przyjrzyjmy się nieco bliżej głównym składowym ceny prądu.

Opłaty za sprzedaż energii elektrycznej

• Zużyta energia

Głównym z elementów rachunków za prąd jest oczywiście zużyta energia elektryczna. Jak wspomnieliśmy, stanowi ona blisko połowę comiesięcznej kwoty. Odbiorcy prądu płacą jego sprzedawcy za fakt, że kupił on prąd od polskich elektrowni w specjalnym systemie. Naturalnie, im więcej kilowatogodzin (kWh) zużywamy, tym wyższe są nasze opłaty. Energia czynna stanowi iloczyn wykorzystanych kilowatogodzin i ceny 1 kWh, którą definiuje dystrybutor i sprzedawca.

Przykładowe nazwy na fakturze: opłata za energię czynną lub sprzedaż energii

• Opłata handlowa

Opłata handlowa to stała opłata miesięczna, która naliczana jest niezależnie od ilości zużytej energii elektrycznej.

Opłaty za dystrybucję energii elektrycznej

Drugą składową rachunków za prąd jest opłata za dostarczenie energii elektrycznej. Składa się na nią kilka elementów:

• opłata abonamentowa ‒ stawka pokrywająca koszty związane z odczytem układu pomiarowego i jego kontrolą. Obejmuje ona przygotowywanie przez Zakład Energetyczny rachunków oraz ich dostarczania do klientów;
• opłata sieciowa stała ‒ stały koszt, który ma na celu pokryć ponoszone przez operatora systemu dystrybucyjnego koszty utrzymania urządzeń energetycznych. Jest to kwota zależna od charakteru poboru energii lub od wielkości zapotrzebowania na moc, która ustalana jest podczas podpisywania z Zakładem Energetycznym. W przypadku gospodarstw domowych, dotyczy głównie kosztów konserwacji urządzeń elektrycznych i kosztów eksploatacji sieci przesyłowo-dystrybucyjnych;
• opłata sieciowa zmienna całodobowa ‒ pokrywająca koszty dystrybucji energii za pomocą sieci elektroenergetycznej. Jest uzależniona od ilości pobranej energii elektrycznej, uwzględnia również straty w przesyle tej energii;
• opłata jakościowa ‒ opłata naliczana w zależności od zużytej energii elektrycznej, odzwierciedlająca utrzymywanie standardów jakości dostawy. Stawka tej opłaty ustalana jest przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA;
• opłata OZE ‒ opłata zmienna, zależna od ilości zużytej energii elektrycznej i związana z zapewnieniem dostępności energii ze źródeł odnawialnych w krajowym systemie elektroenergetycznym. Obowiązuje odbiorców od 1 lipca 2016 r.;
• opłata przejściowa ‒ wyznaczana jest przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, stanowi wynagrodzenie za usługę udostępniania krajowego systemu elektroenergetycznego. Jej wysokość dla gospodarstw domowych obliczana jest ze względu na roczne zużycie energii. Ustalone są trzy limity zużycia: poniżej 500 kWh/rok, w zakresie od 500 kWh/rok do 1200 kWh/rok oraz powyżej 1200 kWh/rok. Dotyczy ona pokrywania kosztów generowanych u wytwórców energii w związku z przedterminowym rozwiązaniem umowy sprzedaży mocy i energii elektrycznej;
• opłata kogeneracyjna ‒ koszt wspierania wytwarzania energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji. Opłata ustawowa, która obowiązuje od 25.01.2019 r.;
• opłata mocowa ‒ pozycja za tzw. gotowość do zabezpieczenia dostarczania prądu. Podatek ten ma zapewnić bezpieczeństwo energetyczne, czyli stałe dostawy prądu w naszym kraju.

Skrót kWh oznacza kilowatogodzinę ‒ jednostkę miary wykorzystywaną przez dostawców energii elektrycznej w celu określenia zużycia energii przez konkretne urządzenia. 1 kWh to ilość energii zużytej przez urządzenie o mocy 1000 W przez jedną godzinę. Wiedząc, z jaką mocą pracuje dany sprzęt, możemy szybko obliczyć przybliżony koszt jego użytkowania.

Należy przy tym podkreślić, że w Polsce nie ma jednej ceny kilowatogodziny obowiązującej dla każdego konsumenta. Koszt 1 kWh może różnić się w zależności od umiejscowienia instalacji, użytkowanej taryfy oraz cennika danego zakładu energetycznego ‒ nawet o 10 groszy za jedną kilowatogodzinę.

Cena kWh zależy od kilku czynników. Składają się na nią:

• koszt energii elektrycznej,
• opłata systemowa zmienna,
• opłata sieciowa zmienna,
• podatki i stałe opłaty miesięczne.

Na wysokość rachunków z tytułu zużycia energii elektrycznej wpływa miejsce zamieszkania. W jaki sposób? Stawki za 1 kWh są wyższe w stolicach województw i większych miastach. Najwyższe rachunki płacą obecnie mieszkańcy Gdańska, Warszawy i Poznania. Najniższe rachunki za prąd płacą natomiast mieszkańcy zachodnich województw.

W ramach obowiązującego prawa, dostawcy energii opracowują własne cenniki, które następnie przedstawiane są klientowi końcowemu. Należy podkreślić, że cena kWh różni się także od regionu i tamtejszego operatora lub ofert oferowanych przez sprzedawców w Polsce.

Czy zmiana sprzedawcy prądu jest sposobem na niższe rachunki za energię elektryczną? Cenę za zużywaną energię można obniżyć przez podpisanie nowej umowy z alternatywnym sprzedawcą. Z kolei dostawcy prądu nie można zmienić, co oznacza, że koszt dostarczenia prądu pozostaje zawsze taki sam.

Cena za 1 kWh różni się też od posiadanej taryfy. Taryfa to nic innego jak cenowy plan, na podstawie którego użytkownicy płacą za wykorzystaną energię. Taryfy u wszystkich dostawców są identyczne. Dzielą się odpowiednio na: G11, G12 oraz G12w.

Wariantem najczęściej wybieranym przez gospodarstwa domowe jest taryfa G11, czyli jednostrefowa. W jej przypadku cena prądu jest stała, niezależnie od pory dnia. Korzystają z niej przede wszystkim ci odbiorcy, którzy nie ogrzewają domu prądem.

Inaczej natomiast wyglądają koszty prądu w przypadku taryfy G12 lub G12w. Te zostały podzielone na część „dzienną” i „nocną”. Taryfa G12 nazywana jest dwustrefową ‒ to dlatego, że w jej przypadku ceny energii są niższe w godzinach nocnych i wyższe w ciągu dnia. Poleca się ją tym gospodarstwom, w których zainstalowano ogrzewanie na prąd. Wraz ze spadkiem temperatur, ogrzewanie w nocy nie generuje aż tak wysokich kosztów. Taryfa G12 to również idealny wybór dla osób zużywających w ciągu dnia mało energii elektrycznej. Natomiast w taryfie G12w ceny energii są niższe nie tylko w nocy, ale również w weekendy i święta.

Przypominamy, że taryfę prądu można zmienić w dowolnej chwili, jednak tylko raz w roku.

Obserwowane podwyżki cen prądu mają swoją przyczynę, a właściwie kilka przyczyn. Koszt za 1 kWh prądu rośnie z uwagi na kilka współistniejących czynników. Po pierwsze, sprzedawcy podnoszą ceny z powodu rosnących kosztów energii elektrycznej na rynku hurtowym. Kontrakty zawierane na Towarowej Giełdzie Energii wzrastają wyjątkowo dynamicznie.

Na wzrost cen prądu wpływ mają zwłaszcza ceny surowców, z których powstaje energia. W przypadku Polski głównym źródłem energii jest węgiel ‒ większość węgla wydobywanego z największych kopalni w Polsce przeznaczona jest właśnie na potrzeby elektrowni. Ograniczenie importu węgla kamiennego ze wschodu powoduje przy tym, że na rynku zaczyna go brakować, co odpowiada za wzrost cen. Na podwyżki cen energii elektrycznej wpływa również trwający w Europie kryzys gazowy.

Ożywienie gospodarcze po pandemii powoduje większe zapotrzebowanie na surowce i energię elektryczną, a w konsekwencji ‒ wzrost cen prądu. To nie wszystko ‒ to, ile kosztuje jedna kilowatogodzina prądu, podyktowane jest również kosztem zakupu uprawnień do emisji dwutlenku węgla. Cena tej emisji wzrosła w ostatnich miesiącach aż do 80%!

Badanie IBRiS, które zostało przeprowadzone na zlecenie Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej na początku 2022 r., obrazuje stan wiedzy Polaków na temat cen energii. Ankietowanym zadano pytanie o to, jakie są najważniejsze składowe kosztu wytwarzania energii. 25% respondentów wskazało koszty surowca do produkcji, 22% akcyzę i inne podatki, 19% marżę sprzedawcy i producenta, 17% uprawnienia do emisji dwutlenku węgla, a zaledwie 5% koszty inwestycji w odnawialne źródła energii. Tymczasem największy udział w strukturze kosztów produkcji energii, bo aż 59%, miały koszty uprawnień do emisji CO2. 25% to pozostałe koszty związane z produkcją energii, 8% koszty OZE i efektywności energetycznej wynikające z polityki klimatycznej UE, 6% koszty własne sprzedawców energii. Po 1% stanowiły marża sprzedawców i akcyza.

W obliczu nieuchronnych podwyżek prądu wiele osób poszukuje rozwiązań, które łagodziłyby coraz wyższe miesięczne wydatki gospodarstwa domowego. Zmiana sprzedawcy na oferującego korzystniejsze ceny, zmiana taryfy prądu, która będzie dopasowana do naszego stylu życia, wymiana sprzętu elektronicznego na niskoenergetyczny (urządzenia klasy A) czy wyłączanie z prądu sprzętów, które nie są używane, to sposoby na obniżenie, w przynajmniej w pewnym stopniu, zużycia prądu.

Proste zmiany nawyków pozwalają zredukować zużycie energii o ok. 20%. Nie chronią one jednak przed samymi podwyżkami cen energii elektrycznej, które obserwujemy w 2022 i których możemy spodziewać się w roku kolejnym. Wsparcie udzielone w ramach wprowadzonej tarczy antyinflacyjnej to rozwiązania krótkoterminowe, ograniczone czasowo. Poza tym, w licznych przypadkach jest to niewystarczająca pomoc dla polskich gospodarstw.

Wzrost cen energii to ogólnoświatowy trend. Rosnące rachunki za energię elektryczną stanowią bez wątpienia jedno z największych wyzwań, przed którym stoi obecnie cała Unia Europejska. Co jednak ciekawe, 21 czerwca 2022 roku poinformowano, że zapotrzebowanie na energię elektryczną w Polsce zostało pokryte w ponad 55% z OZE. To tylko potwierdza fakt olbrzymiego zainteresowania obywateli bieżącą sytuacją na rynku energetycznym oraz świadczy o poszukiwaniu alternatyw dla dostawców zewnętrznych. Fotowoltaika uznawana jest za rozwiązanie przyszłości, stanowiące ratunek już nie tylko dla środowiska naturalnego, ale również dla naszych domowych budżetów.

Jak więc fotowoltaika chroni przed podwyżkami cen za energię elektryczną? Nowoczesne panele fotowoltaiczne pozwalają na pozyskiwanie energii elektrycznej z promieniowania słonecznego ‒ praktycznie za darmo. Oszczędności z tytułu niezależności energetycznej mogą sięgać kilku tysięcy rocznie. By tak się stało, należy zainwestować w instalację PV dopasowaną do indywidualnych potrzeb danego gospodarstwa ‒ doborem odpowiednich rozwiązań zajmą się doświadczeni specjaliści.