
Koszty życia w Polsce nieustannie rosną. Wyższe ceny zakupu mieszkań, produktów w sklepach i różnego rodzaju usług to jednak nie wszystko. Zwiększyły się również rachunki za energię elektryczną. Sprawdzamy, ile obecnie wynosi cena prądu dla gospodarstw domowych w Polsce oraz jak zmieniała się ona w ciągu ostatnich kilku lat.
Wyjaśniamy również, z czego wynika 1 kWh energii elektrycznej i co się na nią składa. I przede wszystkim podpowiadamy, jak uchronić się przed kolejnymi prognozowanymi podwyżkami cen prądu.
2022 rok przyniósł kolejne podwyżki cen prądu. Stawki z 1 kWh energii elektrycznej od każdego z największych sprzedawców energii elektrycznej (w tym PGE, Enea, Tauron, Energa i E.ON) wzrosły dla odbiorców indywidualnych o przeciętnym zużyciu energii elektrycznej (taryfa G11) o blisko 24% w porównaniu do roku poprzedniego. Tym samym rachunki za prąd są wyższe o średnio 21 zł miesięcznie brutto.
Koszt 1 kWh to suma opłat za dystrybucję (dystrybutora energii elektrycznej) i ceny prądu (sprzedawcy energii elektrycznej). Poniżej przedstawiamy aktualnie obowiązujące ceny prądu głównych sprzedawców energii elektrycznej w Polsce:
Podane powyżej stawki opłat za energię elektryczną są cenami opłat brutto. Zawierają podatek od towarów i usług (VAT) w wysokości 5%.
Odbiorcy, którzy pobierają energię elektryczną, ponoszą opłaty z tytułu zakupu energii elektrycznej i usługi dystrybucji tej energii. Działalności te prowadzone są przez dwa odrębne podmioty:
sprzedawcę i operatora systemu dystrybucyjnego (dystrybutora).
W związku z powyższym, na fakturze za energię elektryczną dla konsumentów z grup taryfowych G, widnieją następujące opłaty:
Z czego składa się rachunek za energię elektryczną? Rachunek za prąd zawiera kilka opłat, wśród których możemy wyróżnić koszt obrotu, czyli faktyczną wartość zużytej energii elektrycznej oraz koszt dystrybucji, rozumiany jako wartość dostarczenia energii do odbiorcy. Przyjrzyjmy się nieco bliżej głównym składowym ceny prądu.
Głównym z elementów rachunków za prąd jest oczywiście zużyta energia elektryczna. Jak wspomnieliśmy, stanowi ona blisko połowę comiesięcznej kwoty. Odbiorcy prądu płacą jego sprzedawcy za fakt, że kupił on prąd od polskich elektrowni w specjalnym systemie. Naturalnie, im więcej kilowatogodzin (kWh) zużywamy, tym wyższe są nasze opłaty. Energia czynna stanowi iloczyn wykorzystanych kilowatogodzin i ceny 1 kWh, którą definiuje dystrybutor i sprzedawca.
Przykładowe nazwy na fakturze: opłata za energię czynną lub sprzedaż energii
Opłata handlowa to stała opłata miesięczna, która naliczana jest niezależnie od ilości zużytej energii elektrycznej.
Drugą składową rachunków za prąd jest opłata za dostarczenie energii elektrycznej. Składa się na nią kilka elementów:
Wzrost cen prądu u operatorów systemu dystrybucyjnego poprzedzony jest złożeniem wniosków do Urzędu Regulacji Energetyki. Prezes URE musi zaakceptować nowe stawki i uzasadnienie ich zmiany. Poszczególni sprzedawcy mogą indywidualnie decydować o cenniku sprzedaży prądu. Chcąc jednak zainteresować nowych klientów swoją ofertą, proponują im zazwyczaj ceny prądu minimalnie niższe niż te podstawowe.
Skrót kWh oznacza kilowatogodzinę ‒ jednostkę miary wykorzystywaną przez dostawców energii elektrycznej w celu określenia zużycia energii przez konkretne urządzenia. 1 kWh to ilość energii zużytej przez urządzenie o mocy 1000 W przez jedną godzinę. Wiedząc, z jaką mocą pracuje dany sprzęt, możemy szybko obliczyć przybliżony koszt jego użytkowania.
Należy przy tym podkreślić, że w Polsce nie ma jednej ceny kilowatogodziny obowiązującej dla każdego konsumenta. Koszt 1 kWh może różnić się w zależności od umiejscowienia instalacji, użytkowanej taryfy oraz cennika danego zakładu energetycznego ‒ nawet o 10 groszy za jedną kilowatogodzinę.
Cena kWh zależy od kilku czynników. Składają się na nią:
Na wysokość rachunków z tytułu zużycia energii elektrycznej wpływa miejsce zamieszkania. W jaki sposób? Stawki za 1 kWh są wyższe w stolicach województw i większych miastach. Najwyższe rachunki płacą obecnie mieszkańcy Gdańska, Warszawy i Poznania. Najniższe rachunki za prąd płacą natomiast mieszkańcy zachodnich województw.
W ramach obowiązującego prawa, dostawcy energii opracowują własne cenniki, które następnie przedstawiane są klientowi końcowemu. Należy podkreślić, że cena kWh różni się także od regionu i tamtejszego operatora lub ofert oferowanych przez sprzedawców w Polsce.
Czy zmiana sprzedawcy prądu jest sposobem na niższe rachunki za energię elektryczną? Cenę za zużywaną energię można obniżyć przez podpisanie nowej umowy z alternatywnym sprzedawcą. Z kolei dostawcy prądu nie można zmienić, co oznacza, że koszt dostarczenia prądu pozostaje zawsze taki sam.
Cena za 1 kWh różni się też od posiadanej taryfy. Taryfa to nic innego jak cenowy plan, na podstawie którego użytkownicy płacą za wykorzystaną energię. Taryfy u wszystkich dostawców są identyczne. Dzielą się odpowiednio na: G11, G12 oraz G12w.
Wariantem najczęściej wybieranym przez gospodarstwa domowe jest taryfa G11, czyli jednostrefowa. W jej przypadku cena prądu jest stała, niezależnie od pory dnia. Korzystają z niej przede wszystkim ci odbiorcy, którzy nie ogrzewają domu prądem.
Inaczej natomiast wyglądają koszty prądu w przypadku taryfy G12 lub G12w. Te zostały podzielone na część „dzienną” i „nocną”. Taryfa G12 nazywana jest dwustrefową ‒ to dlatego, że w jej przypadku ceny energii są niższe w godzinach nocnych i wyższe w ciągu dnia. Poleca się ją tym gospodarstwom, w których zainstalowano ogrzewanie na prąd. Wraz ze spadkiem temperatur, ogrzewanie w nocy nie generuje aż tak wysokich kosztów. Taryfa G12 to również idealny wybór dla osób zużywających w ciągu dnia mało energii elektrycznej. Natomiast w taryfie G12w ceny energii są niższe nie tylko w nocy, ale również w weekendy i święta.
Przypominamy, że taryfę prądu można zmienić w dowolnej chwili, jednak tylko raz w roku.
Wprowadzone podwyżki cen prądu stały się dla wielu Polaków motywacją do poszukiwania jak tańszego sprzedawcy, który pozwoli im nieco mniej odczuć je w domowym budżecie. Który ze sprzedawców oferuje obecnie najniższe stawki za 1 kWh energii elektrycznej? Nie można wskazać jednoznacznie jednego, najdroższego (i najtańszego) sprzedawcy prądu. Stawki za 1 kWh energii elektrycznej u danego sprzedawcy prądu zależne są od firmy, która jest operatorem systemu dystrybucyjnego, ponieważ nie zawsze musi on nim być.
Ranking sprzedawców może się dynamicznie zmieniać, również w zależności od ilości zużywanej energii. Jak to możliwe? Dzieje się tak, ponieważ przy mniejszym zużyciu większe znaczenie mają stałe opłaty, natomiast mniej istotna jest cena za 1 kWh prądu. Wraz ze wzrostem zużycia energii elektrycznej rośną znacznie ceny za 1 kWh.
Obserwowane podwyżki cen prądu mają swoją przyczynę, a właściwie kilka przyczyn. Koszt za 1 kWh prądu rośnie z uwagi na kilka współistniejących czynników. Po pierwsze, sprzedawcy podnoszą ceny z powodu rosnących kosztów energii elektrycznej na rynku hurtowym. Kontrakty zawierane na Towarowej Giełdzie Energii wzrastają wyjątkowo dynamicznie.
Na wzrost cen prądu wpływ mają zwłaszcza ceny surowców, z których powstaje energia. W przypadku Polski głównym źródłem energii jest węgiel ‒ większość węgla wydobywanego z największych kopalni w Polsce przeznaczona jest właśnie na potrzeby elektrowni. Ograniczenie importu węgla kamiennego ze wschodu powoduje przy tym, że na rynku zaczyna go brakować, co odpowiada za wzrost cen. Na podwyżki cen energii elektrycznej wpływa również trwający w Europie kryzys gazowy.
Ożywienie gospodarcze po pandemii powoduje większe zapotrzebowanie na surowce i energię elektryczną, a w konsekwencji ‒ wzrost cen prądu. To nie wszystko ‒ to, ile kosztuje jedna kilowatogodzina prądu, podyktowane jest również kosztem zakupu uprawnień do emisji dwutlenku węgla. Cena tej emisji wzrosła w ostatnich miesiącach aż do 80%!
Badanie IBRiS, które zostało przeprowadzone na zlecenie Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej na początku 2022 r., obrazuje stan wiedzy Polaków na temat cen energii. Ankietowanym zadano pytanie o to, jakie są najważniejsze składowe kosztu wytwarzania energii. 25% respondentów wskazało koszty surowca do produkcji, 22% akcyzę i inne podatki, 19% marżę sprzedawcy i producenta, 17% uprawnienia do emisji dwutlenku węgla, a zaledwie 5% koszty inwestycji w odnawialne źródła energii. Tymczasem największy udział w strukturze kosztów produkcji energii, bo aż 59%, miały koszty uprawnień do emisji CO2. 25% to pozostałe koszty związane z produkcją energii, 8% koszty OZE i efektywności energetycznej wynikające z polityki klimatycznej UE, 6% koszty własne sprzedawców energii. Po 1% stanowiły marża sprzedawców i akcyza.
Niestety, im większa rodzina, tym wyższe rachunki za prąd, które wynikają z większego zużycia energii elektrycznej. Przykładowo, 4-osobowa rodzina zużywa średnio 2100 kWh prądu rocznie. W efekcie całkowity koszt energii wyniesie ją orientacyjnie od 1450 zł do 1640 zł. Oznacza to miesięczne rachunki na poziomie 120-135 zł.
Jak wynika z szacunków, średnia polska rodzina (czyli gospodarstwo domowe składające się z 3 osób) zużywa rocznie około 1800 kWh energii elektrycznej. Biorąc pod uwagę aktualne ceny prądu, oznacza to roczne rachunki za energię elektryczną na poziomie 1200-1400 zł. Jak łatwo policzyć, miesięczne opłaty za prąd wynoszą w tym przypadku ok. 100-120 zł.
Podane wyliczenia są oczywiście orientacyjne. Zużycie prądu w jednych rodzinach może być większe, a w innych mniejsze. Warto samemu, na podstawie dotychczasowych rachunków, policzyć zużycie energii i jej miesięczny koszt.
antyinflacyjna. 26 stycznia 2022 prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 13 stycznia, o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Od 1 lutego br. wprowadziła ona stawkę VAT za energię wynoszącą 5% (obniżka z dotychczasowych 23%). Początkowo obniżka miała obowiązywać do 31 lipca 2022 roku. Została jednak przedłużona do 31 października 2022 roku. Po tym terminie stawka VAT za energię elektryczną wróci do poprzednich 23%.
Oprócz tego, aby zrekompensować wzrost cen energii elektrycznej, Sejm przyjął ustawę o dodatku osłonowym. Mogą z niego skorzystać osoby, które spełnią określone kryterium dochodu.
Opłata za energię elektryczną stanowi średnio około 2/3 wysokości rachunku ‒ pozostała kwota to koszty dystrybucji. Obecnie średnia cena prądu wynosi 0,66 zł/kWh. W tym 0,43 zł kWh to cena energii elektrycznej, natomiast 0,23 kWh to opłata za usługi dystrybucyjne. Po 31 października 2022, kiedy VAT za energię elektryczną będzie wynosił ponownie 23%, średnia cena prądu dla taryfy G11 wynosić będzie 0,77 zł/kWh (cena energii elektrycznej ‒ 0,51 zł kWh, opłata za usługi dystrybucyjne ‒ 0,26 zł/kWh).
Jeszcze w tym roku powinniśmy spodziewać się kolejnych podwyżek cen energii elektrycznej.
Do Urzędu Regulacji Energetyki wpłynęły bowiem wnioski od trzech sprzedawców energii w sprawie zmiany taryf na sprzedaż energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w 2022 roku.
Od 1 stycznia 2022 średni wzrost rachunku statystycznego gospodarstwa domowego rozliczanego kompleksowo (sprzedaż i dystrybucja w grupie G11) wyniósł ok. 24% w stosunku do 2021 r. W efekcie, w 2022 roku średnie rachunki za energię elektryczną wzrosły o około 21 złotych netto miesięcznie. Jak przekonują eksperci, kolejne podwyżki cen prądu są jedynie kwestią czasu.
Rekordowe ceny węgla w Polsce i jego brak sprawiają, że niezwykle trudno oszacować, jak mocno wzrosną ceny energii w 2023 roku. Prognozy ekspertów od energetyki nie napawają jednak optymizmem. Ich zdaniem właściciele gospodarstw domowych powinni przygotować się na co najmniej dwukrotnie wyższe od obecnych rachunków za prąd.
W obliczu nieuchronnych podwyżek prądu wiele osób poszukuje rozwiązań, które łagodziłyby coraz wyższe miesięczne wydatki gospodarstwa domowego. Zmiana sprzedawcy na oferującego korzystniejsze ceny, zmiana taryfy prądu, która będzie dopasowana do naszego stylu życia, wymiana sprzętu elektronicznego na niskoenergetyczny (urządzenia klasy A) czy wyłączanie z prądu sprzętów, które nie są używane, to sposoby na obniżenie, w przynajmniej w pewnym stopniu, zużycia prądu.
Proste zmiany nawyków pozwalają zredukować zużycie energii o ok. 20%. Nie chronią one jednak przed samymi podwyżkami cen energii elektrycznej, które obserwujemy w 2022 i których możemy spodziewać się w roku kolejnym. Wsparcie udzielone w ramach wprowadzonej tarczy antyinflacyjnej to rozwiązania krótkoterminowe, ograniczone czasowo. Poza tym, w licznych przypadkach jest to niewystarczająca pomoc dla polskich gospodarstw.
Wzrost cen energii to ogólnoświatowy trend. Rosnące rachunki za energię elektryczną stanowią bez wątpienia jedno z największych wyzwań, przed którym stoi obecnie cała Unia Europejska. Co jednak ciekawe, 21 czerwca 2022 roku poinformowano, że zapotrzebowanie na energię elektryczną w Polsce zostało pokryte w ponad 55% z OZE. To tylko potwierdza fakt olbrzymiego zainteresowania obywateli bieżącą sytuacją na rynku energetycznym oraz świadczy o poszukiwaniu alternatyw dla dostawców zewnętrznych. Fotowoltaika uznawana jest za rozwiązanie przyszłości, stanowiące ratunek już nie tylko dla środowiska naturalnego, ale również dla naszych domowych budżetów.
Jak więc fotowoltaika chroni przed podwyżkami cen za energię elektryczną? Nowoczesne panele fotowoltaiczne pozwalają na pozyskiwanie energii elektrycznej z promieniowania słonecznego ‒ praktycznie za darmo. Oszczędności z tytułu niezależności energetycznej mogą sięgać kilku tysięcy rocznie. By tak się stało, należy zainwestować w instalację PV dopasowaną do indywidualnych potrzeb danego gospodarstwa ‒ doborem odpowiednich rozwiązań zajmą się doświadczeni specjaliści.
Masz pytania? Potrzebujesz więcej informacji? Skontaktuj się z nami