Czy instalacja PV w Twojej firmie się opłaca?

Jeśli wysokość firmowych rachunków za prąd zaczyna Cię przerażać, to zdecydowanie warto pomyśleć o optymalizacji tego rodzaju wydatku przez montaż instalacji PV. Przedsiębiorcy mogą w tym zakresie liczyć na wsparcie w postaci dotacji. Poniżej przedstawiamy aktualnie trwające programy, które wspierają firmy w inwestowaniu w OZE.

1. Energia Plus

Program Energia plus organizowany jest przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za cel inicjatywy przyjęto zmniejszenie negatywnego oddziaływania przedsiębiorstw na środowisko – w tym działania ukierunkowane na poprawę jakości powietrza, poprzez wsparcie przedsięwzięć inwestycyjnych.

Wnioski o finansowe wsparcie mogą składać przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców wykonujący działalność gospodarczą w terminie od 01 kwietnia 2022 do 16 grudnia 2022, przy czym podpisywanie umów ma trwać do 2025 roku.

Na co można przeznaczyć środki z programu Energia Plus? Zgodnie z danymi opublikowanymi na stronie programu dofinansowanie można pozyskać na:

• budowę, rozbudowę lub modernizację istniejących instalacji produkcyjnych lub urządzeń przemysłowych, prowadzący do zmniejszania zużycia surowców pierwotnych (w ramach własnych ciągów produkcyjnych), w tym poprzez zastąpienie ich surowcami wtórnymi, odpadami lub prowadzący do zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów;
• przedsięwzięcia prowadzące do zmniejszenia szkodliwych emisji do atmosfery dla instalacji opisanych w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2193 z dnia 25 listopada 2015r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza ze średnich obiektów energetycznego spalania jako obiekty energetycznego spalania;
• przedsięwzięcia służące poprawie jakości powietrza poprzez obniżenie wielkości emisji ze źródeł spalania paliw o łącznej mocy w paliwie większej niż 50 MW, co najmniej do krajowych standardów emisyjnych dla instalacji o takiej mocy lub poziomów wynikających z konkluzji dotyczącej BAT, o ile zostaną dla tych źródeł określone, w tym np.: modernizacja urządzeń lub wyposażenie instalacji spalania paliw w urządzenia lub instalacje do ograniczenia emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych;
• przedsięwzięcia służące poprawie jakości powietrza poprzez obniżenie wielkości emisji do atmosfery z działalności przemysłowej (niezwiązanej bezpośrednio ze źródłami spalania paliw);
• przedsięwzięcia zgodne z „Obwieszczeniem Ministra Energii z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej” mające na celu poprawę efektywności energetycznej, a także zmierzające ku temu zmiany technologiczne w istniejących obiektach, instalacjach i urządzeniach technicznych, m.in.: technologie racjonalizacji zużycia energii elektrycznej, racjonalizacji zużycia ciepła, modernizacje procesów przemysłowych w zakresie efektywności energetycznej, wdrażanie systemów zarządzania energią i jej jakością oraz wdrażanie systemów zarządzania sieciami elektroenergetycznymi w obiektach przedsiębiorstw;
• przedsięwzięcia realizowane w istniejącym przedsiębiorstwie dotyczące budowy lub przebudowy jednostek wytwórczych wraz z podłączeniem ich do sieci dystrybucyjnej/ przesyłowej, w których do produkcji energii wykorzystuje się: energię ze źródeł odnawialnych, ciepło odpadowe lub ciepło pochodzące z kogeneracji;
• modernizację lub rozbudowę sieci ciepłowniczych;
• energetyczne wykorzystanie zasobów geotermalnych.

2. Kogeneracja dla Energetyki i Przemysłu

01 czerwca 2022 roku ruszył nabór wniosków o dofinansowanie w ramach programu priorytetowego „Kogeneracja dla Energetyki i Przemysłu” organizowanego również przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jest on skierowany do przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii, o zainstalowanej mocy cieplnej i/lub elektrycznej nie mniejszej niż 50 MW. Wnioski o wsparcie w formie dotacji lub pożyczki można składać do 16 grudnia 2022 roku lub do wyczerpania puli środków w trybie ciągłym.

Wśród zadań objętych dofinansowaniem znajdują się według specyfikacji podanej na oficjalnej stronie programu:

• inwestycje dotyczące budowy lub/i przebudowy jednostek wytwórczych o łącznej mocy zainstalowanej nie mniejszej niż 10 MW, pracujących w warunkach wysokosprawnej kogeneracji (z wyłączeniem energii wytworzonej w jednostce kogeneracji opalanej węglem) wraz z podłączeniem ich do sieci przesyłowej, w których do produkcji energii wykorzystuje się: ciepło odpadowe, energię ze źródeł odnawialnych, paliwa gazowe, mieszanki gazów, gaz syntetyczny lub wodór;
• dodatkowo elementem uzupełniającym inwestycji może być: przyłącze do sieci należące do beneficjenta projektu (wytwórcy energii) lub magazyn energii, przy czym warunkiem udzielenia wsparcia na magazyn energii jest zintegrowanie go z jednostką wytwórczą, która będzie realizowana równolegle w ramach projektu.

Do dofinansowania kwalifikują się instalacje, z których nie więcej niż 30% ciepła użytkowego wytworzonego w jednostce kogeneracji zostanie wprowadzone do publicznej sieci ciepłowniczej. Wyłączone ze wsparcia są również instalacje współspalania stałych paliw kopalnych z innymi paliwami (np. biomasa) w instalacjach wielopaliwowego spalania, jak i dedykowanego spalania wielopaliwowego.

3.Gwarancja Biznesmax

Kolejny z programów wsparcia dla przedsiębiorców, program Gwarancja Biznesmax, skierowany jest do mikro-, małych i średniej wielkości przedsiębiorstw. Jest to forma bezpłatnej gwarancje spłaty kredytu udzielana z Funduszu Gwarancyjnego wsparcia innowacyjnych przedsiębiorstw Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (FG POIR).

W ramach wsparcia beneficjenci mogą otrzymać dopłatę do oprocentowania kredytu podlegającego gwarancji, która jest formą dotacji refundującej zapłacone odsetki. Zakres udzielanej gwarancji obejmuje do 80% kwoty kredytu, a maksymalna kwota gwarancji może wynieść aż 2,5 mln Euro. Warto dodać, że formą zabezpieczenia gwarancji na rzecz BGK jest weksel in blanco, a sama Gwarancja Biznesmax jest udzielana wraz z bankiem kredytującym. Na liście zakwalifikowanych do tego zadania podmiotów znajduje się między innymi:

• Alior Bank S.A.,
• Bank Millenium S.A.,
• Bank Ochrony środowiska S.A.,
• Bank Pekao S.A.,
• Bank Polskiej Spółdzielczości S.A.,
• Bank Spółdzielczy w Brodnicy,
• BNP Paribas Bank Polska S.A.,
• Ing Bank Śląski S.A.,
• mBank S.A.,
• PKO Bank Polski S.A.,
• Santander Bank Polska S.A.,
• SGB-Bank S.A.

Udział w tym programie przynieść może przedsiębiorcom wiele korzyści. Przede wszystkim udział jest bezpłatny, a finansowanie kosztów dotyczy kwot brutto. Poza tym Gwarancję Biznesmax należy traktować jako ułatwienie w dostępie do finansowania działalności o podwyższonym ryzyku kredytowym i to w dodatku na preferencyjnych warunkach.

Regionalne dofinansowania do fotowoltaiki dla firm w 2022 roku

Poza wspomnianymi, ogólnopolskimi programami dopłat do odnawialnych źródeł energii, przedsiębiorcy mogą również korzystać ze wsparć oferowanych regionalnie.

Przykładem może być projekt organizowany przez województwo kujawsko-pomorskie - EKO – KLIMAT Woda, powietrze, ziemia. W ramach projektu przedsiębiorcy mogą ubiegać się aż o 100% refundacji kosztów kwalifikowanych w formie pożyczki. Celem projektu może być między innymi budowa instalacji PV. Wnioski można składać do 31 października 2027 roku lub do wyczerpania puli środków przeznaczonych na ten cel.

Z kolei w województwie świętokrzyskim przedsiębiorcy zainteresowani inwestycjami w OZE mogą skorzystać z dofinansowania w ramach programu Priorytetowego „OA – Ochrona Atmosfery”. Wnioski można składać w trybie ciągłym aż do wyczerpania środków. Pozyskane środki przedsiębiorcy mogą przeznaczyć między innymi na zakup i montaż fotowoltaiki.

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i gospodarki Wodnej w Katowicach przygotował natomiast projekt „50 kW na start” wspierający przedsięwzięcia z zakresu odnawialnych źródeł energii dla przedsiębiorców. Nabór wniosków odbywał się w trzech rundach i pozwalał nawet na 100% refundację – w tym 90% w formie pożyczki i 10% w postaci dotacji, gdzie maksymalny koszt inwestycji mógł wynieść 350 tys. zł. Choć według danych opublikowanych oficjalnej stronie programu ostatni nabór zakończył się 31 maja 2022, to jednak nie ma danych na temat czy pula środków faktycznie została wyczerpana. Osoby ze Śląska zainteresowane tą formą wsparcia dla firm powinny więc zaczerpnąć informacji bezpośrednio u operatora.

Także i przedsiębiorcy z Wrocławia mogą ubiegać się o wsparcie na inwestycje w OZE. W ramach akcji pomocowej miasto przewiduje zwolnienie od podatku od nieruchomości w związku z inwestycją w:

• instalację fotowoltaiczną,
• pompę ciepła,
• rekuperator,
• gruntowy wymiennik ciepła,
• kolektor słoneczny.

Kto może ubiegać się o wsparcie? Jak wynika z biuletynu informacji publicznej Urzędu Miejskiego Wrocławia, zwolnienie z podatku dotyczy:

• osób fizycznych, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą,
• osób fizycznych będących wspólnikiem spółki w myśl kodeksu cywilnego,
• osób prawnych będących podatnikiem podatku od nieruchomości na terenie Wrocławia, do której to nieruchomości lub jej części podłączono instalację fotowoltaiczną (lub inne wymienione w projekcie źródła energii) na których ciąży obowiązek uiszczania opłat z tytułu podatku od nieruchomości.

Warto przy tym wiedzieć, że zwolnienie od podatku udzielane jest beneficjentom programu na okres do 5 lat, licząc od roku następującego po roku, w którym zostały poniesione koszty instalacji PV. Trzeba jednak mieć na uwadze fakt, że ulga podatkowa może zakończyć się wcześniej, jeżeli budynek wyposażony w fotowoltaikę zostanie trwale odłączony od instalacji lub zostanie wyczerpany limit kosztów. Termin składania wniosków mija 31 grudnia 2023 roku, więc przedsiębiorcy zainteresowani zwolnieniem z podatku we Wrocławiu mają jeszcze chwilę na montaż fotowoltaiki i złożenie stosownych dokumentów.

Skoro już wiemy, że o status prosumenta ubiegać się mogą podmioty prawne, których instalacje PV nie mają mocy większej niż 50 kWp, to czas rozpatrzeć opcje rozliczeń dla fotowoltaiki, której parametry przekraczają wskazaną wartość.

Jak się okazuje, nowelizacja Ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii, dla tej grupy podmiotów nie przewidziała zmian. W tym segmencie rynku zawsze obowiązywał model sprzedaży energii elektrycznej po stawkach określanych kwartalnie przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (w skrócie URE). W myśl obowiązujących przepisów, bilansowanie handlowe energii elektrycznej, która została wytworzona przez system PV o mocy w przedziale od 50 kWp do 500 kWp odpowiada tak zwany sprzedawca zobowiązany wyznaczony przez Prezesa URE.

Co istotne, może ona również być sprzedana w ramach aukcji OZE (obecnie mogą one być w Polsce prowadzone do 31 grudnia 2027 roku) lub na wolnym rynku (przykładowo poprzez umowy z PPA (Power Purchase Agreement)).

Trzeba przy tym pamiętać, że w tych modelach obowiązują inne stawki, zależne od warunków rynkowych. Dodatkowo, aby rozpocząć sprzedaż energii elektrycznej z instalacji PV, konieczne może być uzyskanie wpisu do rejestru MIOZE, a sam fakt uruchomienia fotowoltaiki o mocy ponad 500 kWp, wymaga każdorazowo uzyskania koncesji na sprzedaż energii elektrycznej URE. 

Planując inwestycję w fotowoltaikę w firmie, trzeba zwrócić szczególną uwagę na kilka kluczowych czynników. Do najważniejszych z nich należą:

1. Poprawne oszacowanie zapotrzebowania na energię elektryczną

Zwykle szacuje się, że w optymalnych warunkach fotowoltaika w firmie o mocy 1 kW wytworzy około 900-980kWh energii rocznie. Jeśli więc analiza rachunków za prąd wykazała, że średnie zużycie w przedsiębiorstwie wynosi około 9000 kWh w skali roku, to możemy założyć, że instalacja PV o mocy 8-9 kW powinna wystarczyć, aby zaspokoić potrzeby energetyczne prowadzonej działalności.

Co ważne, jest to jednak założenie, które nie uwzględnia ważnego czynnika, jakim jest spadek mocy paneli PV wraz z upływem czasu. Czołowi dostawcy modułów fotowoltaicznych podają, że moc paneli może spadać średnio o 1% w skali roku, przy czym największy spadek (3%-5%) odnotowywany jest z reguły w pierwszym roku po montażu. Ważna jest także kwestia rozliczania z zakładem energetycznym. W związku z tym do oszacowanych wartości warto już na starcie dodać lekką nadwyżkę i oszacować moc firmowej instalacji PV na nieco wyższym poziomie, by zaspokajała ona nasze potrzeby (także w przyszłości) i pozytywnie wpływała na zwrot z inwestycji.

2. Dopasowanie miejsca inwestycji do potrzeb instalacji PV

Już na etapie planowania fotowoltaiki w firmie warto mieć na uwadze fakt, że cały system będzie pracować najwydajniej, gdy skierowany będzie na południe, a kąt nachylenia paneli PV wyniesie od 30° do 40°. Trzeba także pod montaż instalacji PV eliminować miejsca, gdzie może występować znaczne zacienienie. Sąsiadujące z przedsiębiorstwem wysokie drzewa czy budynki mogą w ciągu dnia rzucać cień na moduły fotowoltaiczne, co niestety obniżyć może ilość wygenerowanego prądu. Sytuacje takie w kontekście firm mają szczególne znaczenie, gdyż w przypadku, gdy poziom autokonsumpcji energii elektrycznej wytworzonej przez instalację PV jest wyższy od ilości faktycznie wygenerowanego prądu, to zachodzi konieczność zakupu energii z sieci, co podnosi koszty i wydłuża okres zwrotu z inwestycji.

3.Właściwy dobór poszczególnych elementów instalacji PV

Inwestycja w fotowoltaikę to dla firm duży wydatek, nawet pomimo możliwości otrzymania dofinansowania. Warto więc dołożyć wszelkich starań, aby wybrane elementy instalacji, takie jak panele PV, falownik, okablowanie i system wsporny, cechowały się wysoką jakością wykonania. Wybierając produkty od znanych na rynku i cieszących się dobrymi opiniami producentów, zyskasz pewność, że inwestycja w „zieloną energię” przyniesie Ci maksimum korzyści i to w długim okresie czasu. Poza jakością i renomą ważny jest też zakres oraz długość udzielanej gwarancji. Im jest dłuższy, tym większa pewność, że producent ceni swoje wyroby i jest pewien ich jakości.

4.Wybór instalatorów z uprawnieniami i doświadczeniem

Nie bez znaczenia na opłacalność inwestycji w firmową fotowoltaikę jest również zatrudnienie doświadczonej i rzetelnej ekipy montażowej. Z ich pomocą nie tylko łatwiej jest oszacować realne zapotrzebowanie na prąd w firmie, ale również ich wiedza jest nieoceniona przy wyborze poszczególnych elementów systemu PV. Wybierając polecaną i ciesząca się pozytywnymi opiniami ekipę zyskujesz także pewność, że wszystkie prace zostaną wykonane na czas oraz zgodnie z przygotowanym projektem. Co równie ważne, w przypadku jakichkolwiek przestojów w pracy fotowoltaiki czy konieczności wykonania rutynowych prac serwisowych, rzetelny wykonawca wykona wszystkie prace, eliminując możliwość znacznego przestoju w generowaniu prądu.

Kwestie te mają szczególne znaczenie dla przedsiębiorstw produkcyjnych, gdzie codzienne zużycie prądu jest znaczne. Każdy przestój w produkcji energii ze słońca oznacza w takich przypadkach straty – konieczność zakupu energii z sieci oraz wydłużenie okresu zwrotu.

Gdzie szukać wykonawców fotowoltaiki w firmie? O rekomendacje warto zapytać partnerów biznesowych, którzy już korzystają z OZE. Wiele informacji można dziś także znaleźć w internecie – na branżowych forach czy w mediach społecznościowych. Zadowoleni bądź nie klienci chętnie dzielą się opiniami o wykonawcach, tym samym ułatwiając podjęcie decyzji o wyborze tego właściwego.

Przed podjęciem ostatecznej decyzji warto także zwrócić uwagę na miejsce siedziby firmy, którą chcemy zatrudnić do zainstalowania fotowoltaiki. Trzeba bowiem mieć świadomość, że im bardziej oddalone od siebie są przedsiębiorstwa, tym bardziej skomplikowany staje się proces obsługi przeglądów czy wykonywania niezbędnych prac serwisowych.