Program Czyste Powietrze 2024

Dzięki obowiązkowemu audytowi energetycznemu i różnym poziomom dofinansowania, program staje się bardziej dostępny dla różnych grup. W artykule przyjrzymy się szczegółowo nowym regulacjom i korzyściom, jakie niesie ze sobą program Czyste Powietrze 2024.

Czyste Powietrze 2024 – ogólnie o rządowym programie

Program Czyste Powietrze to jedna z wiodących inicjatyw rządu polskiego, mająca na celu poprawę jakości powietrza w kraju poprzez redukcję emisji zanieczyszczeń powietrza – szczególnie tych pochodzących z domów jednorodzinnych i sektora transportowego. 

Czyste Powietrze wystartowało w 2018 roku i jest zaplanowane na 10-letni okres. 

W 2024 roku, zasady i cele programu zostały zaktualizowane, aby jeszcze lepiej odpowiadały potrzebom społecznym i środowiskowym. 

Wnioski w ramach tego programu można składać do końca 2027 roku, a następne dwa lata będą przeznaczone na realizację wypłat dofinansowań. Wszystkie prace objęte umową muszą zostać ukończone do 30 czerwca 2029 roku. 

Środki pozyskane z programu Czyste Powietrze można przeznaczyć na:

• wymianę kopciucha (nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe) na nowy efektywny i ekologiczny kocioł,

• modernizację instalacji grzewczej,

• ocieplenie budynku,

• wymianę okien i drzwi,

• zakup rekuperacji, czyli wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,

• montaż instalacji fotowoltaicznej.

W ramach programu Czyste Powietrze istnieje możliwość uzyskania wsparcia finansowego w formie dotacji, dotacji z prefinansowaniem lub kredytu z częściową spłatą kapitału. 

Finansowanie programu Czyste Powietrze pochodzi z budżetu państwa, jak również z funduszy unijnych. W 2024 roku przewidziano znaczne zwiększenie nakładów na ten cel, co pozwoli na realizację ambitnych planów związanych z poprawą jakości powietrza w kraju.

Program Czyste Powietrze: kto może skorzystać z dofinansowania?

Oferowane w ramach programu Czyste Powietrze kierowane jest do osób fizyczne, które są właścicielami lub współwłaścicielami jednorodzinnych budynków mieszkalnych, w tym domów w zabudowie szeregowej i bliźniaczej, a także lokali mieszkalnych wyodrębnionych w takich budynkach, które posiadają własną księgę wieczystą.

Dofinansowanie Czyste Powietrze 2024 – warunki programu po zmianach

Czyste Powietrze 2024 wprowadza szereg istotnych zmian w warunkach programu. Zaktualizowane zasady mają na celu zwiększenie dostępności dofinansowania i poprawę efektywności działań związanych z termomodernizacją. 

Przegląd zmian w dotacjach Czyste Powietrze 2024

1. Czyste Powietrze 2024 – obowiązkowy audyt energetyczny

Od 14 czerwca 2024 roku w ramach programu Czyste Powietrze istnieje obowiązek przeprowadzenia audytu energetycznego przed instalacją pompy ciepła. Celem audytu jest ocena efektywności energetycznej budynku i wskazanie najbardziej odpowiednich rozwiązań grzewczych.

Dzięki audytowi możliwe jest dostosowanie technicznych rozwiązań do rzeczywistych potrzeb energetycznych obiektu, co prowadzi do obniżenia kosztów użytkowania i zwiększenia komfortu mieszkańców. 

Program oferuje finansowe wsparcie na audyt (do 1200 zł netto), który umożliwia beneficjentom dokładne zaplanowanie inwestycji na podstawie wiarygodnych danych i rekomendacji ekspertów. 

Cele i zakres audytu:

• ocena stanu technicznego budynku – audytor analizuje elementy konstrukcyjne i instalacyjne obiektu.

• analiza zużycia energii – ustalenie aktualnych potrzeb energetycznych budynku.

• rekomendacje modernizacyjne – sugerowanie działań, które poprawią efektywność energetyczną budynku.

2. Program Czyste Powietrze – prefinansowanie

W ramach Czyste Powietrze Plus wprowadzono opcję ubiegania się o dofinansowanie w postaci dotacji z prefinansowaniem. Umożliwia to otrzymanie zaliczki, która może wynieść maksymalnie 50% całkowitej przyznanej dotacji na dany projekt. Pozostałe środki zostaną wypłacone po zakończeniu inwestycji przez wnioskodawcę.

To rozwiązanie jest szczególnie korzystne dla osób, które nie mają wystarczających funduszy na sfinansowanie wszystkich prac związanych z termomodernizacją. Na zrealizowanie projektu beneficjenci mają 18 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie.

3. Lista zielonych urządzeń i materiałów ZUM

Od kwietnia 2024 roku wprowadzono zmiany w programie Czyste Powietrze. Kluczowym z nowych wymogów jest to, że wybór pomp ciepła i kotłów na pellet musi dotyczyć tylko urządzeń znajdujących się na tzw. liście zielonych urządzeń i materiałów (ZUM). Ten obowiązek zaczął obowiązywać od 14 czerwca 2024 roku.

Od 1 stycznia 2025 roku na liście ZUM znajdą się tylko te pompy ciepła, które mają potwierdzone parametry w wyniku kompleksowych badań przeprowadzonych w akredytowanych laboratoriach znajdujących się w Unii Europejskiej lub krajach EFTA.

4. Pełnomocnictwo

Wprowadzono również nowe zapisy dotyczące pełnomocnictwa. Po zmianach konieczne jest, aby pełnomocnictwo było potwierdzone notarialnie oraz zawierało własnoręczny podpis wnioskodawcy.

Przedsięwzięcia objęte dofinansowaniem w ramach Czyste Powietrze

Wysokość dofinansowania jest uzależniona od zakresu planowanych prac i dochodów przypadających na jednego członka gospodarstwa domowego. 

Program umożliwia realizację termomodernizacji w trzech głównych zakresach:

1 – beneficjent dokonuje demontażu starego, nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe, a następnie inwestuje w pompę ciepła (powietrze-woda lub gruntową), która służy do ogrzewania budynku oraz podgrzewania wody użytkowej. Dodatkowo możliwe jest zainstalowanie systemów fotowoltaicznych, ocieplenie przegród budowlanych i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

2 – wnioskodawca również demontuje nieefektywne źródło ciepła, ale zamiast pompy ciepła decyduje się na inne nowoczesne źródło ogrzewania lub kotłownię gazową. Beneficjent ma również możliwość przeprowadzenia dodatkowych prac, takich jak wymiana stolarki okiennej, ocieplenie budynku czy inne działania termomodernizacyjne.

3 – dotyczy przypadków, w których nie zachodzi wymiana kotła na paliwo stałe, a tylko pozostałe prace modernizacyjne, z wykluczeniem instalacji nowego systemu centralnego ogrzewania oraz mikroinstalacji fotowoltaicznych. 

Dofinansowanie w ramach programu zazwyczaj realizowane jest na zasadzie refundacji poniesionych kosztów. Oznacza to, że po złożeniu wniosku o dofinansowanie z Czystego Powietrza, beneficjenci mogą zaczynać ponosić wydatki związane z realizacją projektu objętego umową, a następnie przedstawić odpowiednie dokumenty księgowe w celu ich rozliczenia.

Jeśli wydatki zostaną uznane za kwalifikowane (czyli poniesione zgodnie z zasadami programu Czyste Powietrze), następuje zwrot kosztów na konto wnioskodawcy. Program umożliwia również wypłatę środków bezpośrednio na konto wystawcy dokumentu księgowego, takiego jak dostawca lub wykonawca montażu nowego źródła ciepła.

W sytuacji prefinansowania, wypłata zaliczki będzie realizowana na konto wykonawcy po złożeniu do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) podpisanej przez beneficjenta dyspozycji wypłaty zaliczki, do której dołączona będzie kopia faktury zaliczkowej.

Czyste Powietrze 2024 – warunki dofinansowania związane z dochodami

Program Czyste Powietrze na 2024 rok przewiduje trzy poziomy dofinansowania, które są uzależnione od dochodów beneficjentów. Poniżej przedstawiono szczegółowe informacje dotyczące progów dochodowych i wymagań kwalifikacyjnych.

1. Podstawowy poziom dofinansowania

• roczny dochód beneficjenta wynosi do 135 000 zł,

• dotyczy właścicieli lub współwłaścicieli budynków jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych posiadających wyodrębnioną księgę wieczystą,

• forma dofinansowania: dotacje, dotacje na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego.

2. Podwyższony poziom dofinansowania

• przeciętny miesięczny dochód nie może przekraczać:

  • 1894 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym,

  • 2651 zł w gospodarstwie jednoosobowym,

• roczny przychód z działalności gospodarczej nie może być wyższy niż czterdziestokrotność minimalnego wynagrodzenia,

• dofinansowanie przysługuje beneficjentom z ustalonym prawem do zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego,

• forma dofinansowania: dotacje, dotacje z prefinansowaniem, dotacje na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego, pożyczki dla gmin (uruchomienie w późniejszym terminie).

3. Najwyższy poziom dofinansowania

• przeciętny miesięczny dochód nie może być wyższy niż:

  • 1090 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym,

  • 1526 zł w gospodarstwie jednoosobowym,

• roczny przychód z działalności gospodarczej nie może przekraczać dwudziestokrotności minimalnego wynagrodzenia,

• forma dofinansowania: dotacje, dotacje z prefinansowaniem, pożyczki dla gmin.

Warunki dotacji Czyste Powietrze 2024 – poziomy dofinansowania zależne od zakresu prac

Czyste Powietrze oferuje różne kwoty wsparcia w zależności od zakresu przedsięwzięcia i poziomu dochodów beneficjentów.

Podstawowy poziom dofinansowania przewiduje maksymalne kwoty:

• w pierwszej opcji: do 66 tys. zł (z instalacją mikrofotowoltaiczną) lub 60 tys. zł (bez instalacji) przy kompleksowej termomodernizacji, w przeciwnym razie do 41 tys. zł (z PV) lub 35 tys. zł (bez PV);

• w drugiej opcji: do 56 tys. zł (z instalacją PV) lub 50 tys. zł (bez instalacji) przy kompleksowej termomodernizacji, bez niej do 31 tys. zł (z PV) lub 25 tys. zł (bez PV);

• w trzeciej opcji: maksymalnie 33 tys. zł przy kompleksowej termomodernizacji, a 13 tys. zł, gdy projekt nie obejmuje całościowych działań.

Podwyższony poziom dofinansowania umożliwia otrzymanie:

• w pierwszej opcji: do 99 tys. zł (z PV) lub 90 tys. zł (bez instalacji) przy kompleksowej termomodernizacji, bez niej do 59 tys. zł (z PV) lub 50 tys. zł (bez PV).

• w drugiej opcji: do 81 tys. zł (z instalacją PV) lub 72 tys. zł (bez instalacji) przy kompleksowej termomodernizacji, w przeciwnym razie do 41 tys. zł (z PV) lub 32 tys. zł (bez PV).

• w trzeciej opcji: maksymalnie 48 tys. zł przy kompleksowej termomodernizacji lub 25 tys. zł, jeśli prace nie obejmują całościowego podejścia.

Najwyższy poziom dofinansowania oferuje:

• w pierwszej opcji: do 135 tys. zł (z PV) lub 120 tys. zł (bez instalacji) przy kompleksowej termomodernizacji, bez niej do 79 tys. zł (z PV) lub 70 tys. zł (bez PV).

• w drugiej opcji: do 115 tys. zł (z PV) lub 100 tys. zł (bez instalacji) przy kompleksowej termomodernizacji, w przeciwnym razie do 59 tys. zł (z PV) lub 50 tys. zł (bez PV).

• w trzeciej opcji: maksymalnie 70 tys. zł w przypadku kompleksowej termomodernizacji lub 40 tys. zł, gdy prace nie obejmują całościowego podejścia.

Beneficjenci, którzy skorzystali z najwyższego poziomu dofinansowania na dany budynek, będą mogli ubiegać się o dofinansowanie na kolejne budynki jedynie w ramach podstawowego poziomu dofinansowania.

Kredyt z dotacją w ramach Czyste Powietrze

W ramach programu Czyste Powietrze istnieje możliwość uzyskania kredytu na termomodernizację budynku. Wsparcie w tej formie może wynosić do 66 000 zł dla podstawowego poziomu dofinansowania i 99 000 zł dla podwyższonego poziomu dofinansowania. Uczestniczącymi bankami są m.in. Alior Bank, Bank Ochrony Środowiska i BNP Paribas Polska S.A.

Kredyt ten jest powiązany z dotacją, która częściowo pokrywa kapitał. Po przyznaniu kredytu wnioskodawca składa w banku wniosek o dotację, a bank następnie wysyła go do odpowiedniego wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska. Po pozytywnej decyzji funduszu, środki kredytowe są wypłacane klientowi. W przypadku zabezpieczenia kredytu gwarancją BGK, wypłata następuje dopiero po podpisaniu umowy dotacji.

Inwestycja musi być zrealizowana w ciągu 18 miesięcy od złożenia wniosku o dotację. Po zakończeniu prac należy złożyć wniosek o rozliczenie. Jeśli dokumenty zostaną pozytywnie zweryfikowane, fundusz wypłaca dotację, która jest następnie księgowana na rachunek kredytu w celu jego spłaty.

Dotacja Czyste Powietrze 2024 – jak złożyć wniosek?

Program Czyste Powietrze 2024 daje właścicielom i współwłaścicielom domów jednorodzinnych oraz lokali mieszkalnych w tych budynkach możliwość ubiegania się o dofinansowanie, które ma na celu poprawę efektywności energetycznej. Oto szczegółowy przewodnik, jak krok po kroku złożyć wniosek.

Krok 1: Rejestracja w Generatorze Wniosków

Rozpocznij od założenia konta w Generatorze Wniosków o Dofinansowanie (GWD) na stronie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). To konto będzie niezbędne do wypełniania wniosku oraz zarządzania nim na każdym etapie, łącznie ze składaniem wniosku o wypłatę środków.

Krok 2: Wypełnienie formularza wniosku

Przygotuj wniosek w systemie GWD. Można to zrobić na kilka sposobów:

• przez serwis gov.pl: wypełnij formularz na stronie gov.pl, następnie podpisz go kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym i prześlij do odpowiedniego Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW);

• bezpośrednio w systemie GWD: wypełnij formularz elektronicznie, a następnie prześlij go do odpowiedniego WFOŚiGWl

• w wersji papierowej: jeśli nie masz podpisu elektronicznego, po wypełnieniu wniosku w GWD, wydrukuj go, podpisz odręcznie i dostarcz do właściwego Funduszu Ochrony Środowiska w formie papierowej.

Krok 3: Dołączenie wymaganych dokumentów

Wraz z wnioskiem musisz załączyć odpowiednie dokumenty, takie jak audyt energetyczny, kosztorysy oraz inne materiały potwierdzające kwalifikowalność wydatków. Dokumenty te mogą być przesłane w formie elektronicznej (skany z podpisami) lub w wersji papierowej razem z wnioskiem.

Krok 4: Złożenie wniosku w lokalnym punkcie doradczym

Możesz również złożyć wniosek w lokalnych punktach konsultacyjno-informacyjnych w gminie. Upewnij się, że Twoja gmina posiada umowę z odpowiednim WFOŚiGW (korzystając z wyszukiwarki dostępnej na stronie programu).

Podsumowując, Program Czyste Powietrze 2024 wprowadza szereg istotnych zmian, które mają na celu zwiększenie efektywności energetycznej budynków oraz poprawę jakości powietrza w Polsce. Dzięki rozszerzonemu wsparciu finansowemu, w tym obowiązkowemu audytowi energetycznemu oraz możliwości prefinansowania inwestycji, program staje się bardziej dostępny dla szerokiego grona beneficjentów. Zaktualizowane zasady, takie jak wprowadzenie listy zielonych urządzeń i materiałów (ZUM), a także trzy poziomy dofinansowania dostosowane do dochodów gospodarstw domowych, pozwalają na dostosowanie wsparcia do indywidualnych potrzeb. Program Czyste Powietrze 2024 jest kluczowym elementem krajowej strategii walki ze smogiem i dążenia do transformacji energetycznej, oferując konkretne korzyści właścicielom domów jednorodzinnych, którzy chcą poprawić efektywność energetyczną swoich budynków.